Hoe foodrebel Wilbert van de Kamp handen en voeten geeft aan belangrijke foodthema’s
Wat doe jij precies en waarom doe je dat?
Ik houd me met verschillende dingen bezig. De ene is Rebel Day: een evenement op 8 oktober in Den Bosch. We willen mensen die nog niet zoveel netwerk in "food" hebben bij elkaar brengen en eens volledig anders over voedsel na laten denken. Kijken wat er ontstaat! Verder doe ik in Groningen ook iets dat alles met voedsel te maken heeft: Lokaal Kilo's Schuiven. Het is een project om boeren en restauranthouders aan elkaar te koppelen. Dat doen we door middel van een veiling. Door de transactie - de restauranthouders bieden op de producten van de boeren - komt er een band tot stand. Op die manier gingen er al 2 bokken, 5 kippen, kratten groente, aardappels en 250 eieren van de hand. Dat doe ik omdat ik zie dat boeren het moeilijk hebben en burgers daar soms maar weinig van snappen. Dan scheelt het als je elkaar beter begrijpt en de hand kan schudden. Een restaurant kan daar een grote rol in spelen.
Hoe ben je op het idee gekomen?
Er gebeuren zo weinig productieve dingen: er wordt een hoop gepraat, maar mensen worden lang niet altijd aangezet om echt een verschil te maken. Daar gaan dingen zoals Rebel Day en Lokaal Kilo's Schuiven over: hoe geef je handen en voeten aan wat je wilt doen?
Hoe is het jou gelukt om van dromen tot doen te komen?
Dat gebeurt eigenlijk automatisch bij mij. Een mislukking is nog altijd beter dan niets doen, dus waarom zou je alleen maar denken over wat je doet?
Wat waren de grootste obstakels waar je tegenaan liep?
Voor Lokaal Kilo's Schuiven geldt: dat mensen zeggen "het kan niet" of "het heeft geen zin". Alles heeft zin! Er zijn boeren die nu aan restaurants leveren, maar zelfs de mensen die niks anders zijn gaan doen hebben vast iets geleerd. En dat is al winst. Bij zo'n Rebel Day is het toch best moeilijk om mensen te trekken. Mensen zijn argwanend dat het hen niet zoveel zal brengen. Daar proberen wij natuurlijk tegenwicht aan te geven.
Wat was de grootste meevaller?
Het zijn projecten waarbij niet alleen maar linkse hipsters aan ziet sluiten: ook mensen uit de gangbare sector snappen waar het over gaat. En dat is mooi: zo leren die mensen elkaar ook kennen, dwars over de grenzen die we soms zien heen.
Waar hoop jij over 5 jaar te staan?
Met Rebel Day zou het leuk zijn om echt een netwerk gecreëerd te hebben. Met mensen die elkaar helpen en iets gunnen. En dat geldt ook voor Lokaal Kilo's SchuivenL: ik hoop dat het dan een project is dat gewoon stevig staat. De Rabobank, Provincie en Gemeente staan achter ons en we hebben het momentum mee. Wat mij betreft is er dan gewoon een amboersadeur die het allemaal mooi aan elkaar knoopt en zijn er kleine coöperaties die met slimme logistiek aan restaurants, winkels en andere plekken leveren.
Wat is jouw ultieme doel?
Om ervoor te zorgen dat boeren weer beter begrepen worden door burgers, en dat boeren weer iets beter naar burgers luisteren. Geen kloof, maar het samen doen. Ik zie dat zowel de boerenbeweging als de burgerbeweging wild om zich heen trapt. Maar als er ruimte is voor een goed gesprek, dan verschillen we soms helemaal niet zo veel. En soms wel, maar dat is ook niet erg.
Wie is jouw grote voorbeeld/inspiratiebron?
Carolyn Steel. Hoe zij schrijft over hoe voedsel de stad uit verdwijnt of al is verdwenen laat zo goed zien dat waar we nu mee bezig zijn niet houdbaar is. Het vergroot de kloof tussen boer en burger, de kloof tussen arm en rijk en het maakt ons ongezonder. Ik ben erg benieuwd naar haar nieuwe boek dat binnenkort verschijnt!
Wat is de meest positieve foodtrend die jij ziet op dit moment?
Natuurlijker! Natuurwijn, wilde bieren: we zijn doorgeslagen in dat alles steriel en controleerbaar moet zijn. Wijn die gewoon is gemaakt van druiven, zonder er allerlei spullen bij te gooien: daar wordt ik blij van. Hetzelfde geldt voor kazen, bijzondere groentes en minder, maar beter vlees. Het voedsellandschap wordt er minder saai en diverser - en dus sterker - van én het biedt een mooie mogelijkheid voor boeren om een eigen product te ontwikkelen en te verwaarden.
Welke trend of beweging baart jou zorgen?
Vooral de wig die er door sommige mensen gedreven wordt, vooral vanuit de boerenlobby. Ik begrijp erg goed dat ze een probleem hebben met hoe de rest van de "burgers" naar hen kijkt, maar het gesprek aangaan zou helpen. Ik hoop vooral dat we met z'n allen iets meer kunnen focussen op de lange termijn. Wetgeving verandert zo vaak en dat levert stress bij boeren op, die dan ook weinig ruimte in de kop overhouden. Het zou goed zijn als we tot een idee van landbouw kunnen komen waarin we ook over 50 jaar nog goed voedsel in Nederland kunnen produceren, zonder dat het de kloof tussen natuur, burger en boer of duurzaamheid en klimaat vergroot.
Welke grote verandering hoop jij dat er plaats gaat vinden op het gebied van de productie en consumptie van eten?
Ik hoop vooral op echt eten en iets minder vlees. De hoeveelheid vlees die we nu eten is niet houdbaar, dat kan best wat minder. Aan de andere kant zijn de vleesvervangers ook hartstikke kunstmatig. Een tussenweg moet toch ook kunnen: we moeten iets meer leren over koken in Nederland, maar dan kan je ook zonder (veel) vlees iets heel lekkers op tafel zetten.